Hãy cùng công ty thu gom rác thải công nghiệp Quang Minh tìm hiểu về định nghĩa của chất thải y tế và cách phân loại chúng trong khuôn viên cơ sở y tế thông qua thông tin dưới đây, dựa trên quy định của Luật bảo vệ môi trường 2020 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2022) và Thông tư 20/2021/TT-BYT về quản lý chất thải y tế trong phạm vi cơ sở y tế.
Chất thải y tế là gì?
Chất thải y tế là loại chất thải được tạo ra từ các hoạt động của cơ sở y tế. Bao gồm chất thải y tế có hại, chất thải rắn thông thường, khí thải, chất thải lỏng không gây hại và nước thải từ cơ sở y tế. Chất thải lây nhiễm là loại chất thải mà thấm vào, dính vào hoặc chứa máu hoặc vi sinh vật gây bệnh từ cơ thể.
Phân loại chất thải y tế trong phạm vi cơ sở y tế
Theo quy định tại Điều 6 của Thông tư 20/2021/TT-BYT, việc phân loại chất thải y tế được quy định như sau:
Nguyên tắc phân loại chất thải y tế:
a. Chất thải y tế cần được phân loại và quản lý ngay tại nơi và thời điểm phát sinh;
b. Mỗi loại chất thải y tế cần được phân loại vào bao bì, dụng cụ theo quy định tại Điều 5 của Thông tư này. Trường hợp các chất thải y tế nguy hại không tương tác hoặc phản ứng với nhau và có thể xử lý bằng cùng một phương pháp, chúng có thể được phân loại vào cùng một bao bì, dụng cụ (trừ chất thải lây nhiễm sắc nhọn);
c. Khi chất thải lây nhiễm kết hợp với chất thải khác, hỗn hợp đó cần được thu gom, lưu giữ và xử lý như chất thải lây nhiễm, sau đó tiếp tục quản lý theo tính chất của chất thải sau khi xử lý.
Vị trí đặt bao bì, dụng cụ phân loại chất thải:
a. Tại các khu vực trong khoa, phòng, bộ phận cần được sắp xếp vị trí phù hợp và an toàn để đặt bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa để phân loại chất thải y tế;
b. Ở vị trí đặt bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa cần có hướng dẫn cách phân loại và thu gom chất thải.
Phân loại chất thải lây nhiễm:
a. Chất thải lây nhiễm sắc nhọn: đặt vào thùng hoặc hộp chống thủng màu vàng;
b. Chất thải lây nhiễm không sắc nhọn: đặt vào thùng có túi lót màu vàng;
c. Chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao: đặt vào thùng có túi lót màu vàng;
d. Chất thải giải phẫu: đặt vào 2 túi hoặc thùng có túi lót màu vàng;
đ. Chất thải lây nhiễm dạng lỏng: đặt trong túi kín hoặc dụng cụ lưu chứa chất lỏng có nắp đậy kín.
Phân loại chất thải nguy hại không lây nhiễm:
a. Chất thải nguy hại cần được phân loại theo mã chất thải nguy hại và lưu giữ trong các bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu trữ phù hợp. Việc sử dụng chung bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu trữ cho các loại chất thải nguy hại có cùng tính chất, không gây phản ứng hoặc tương tác với nhau và có thể xử lý bằng cùng một phương pháp;
b. Chất thải nguy hại không lây nhiễm ở dạng rắn cần được đựng trong túi, thùng hoặc thùng có lót túi màu đen;
c. Chất thải nguy hại không lây nhiễm ở dạng lỏng cần được chứa trong dụng cụ lưu trữ chất lỏng có nắp đậy kín, có mã và tên loại chất thải lưu trữ.
Phân loại chất thải rắn thông thường:
a. Chất thải rắn thông thường không được tái chế: được đặt trong túi, thùng hoặc thùng có lót túi màu xanh. Các loại chất thải sắc nhọn cần được đặt trong dụng cụ chống thủng;
b. Chất thải rắn thông thường có thể tái chế: được đặt trong túi, thùng hoặc thùng có lót túi màu trắng.
c. Phân loại chất thải lỏng không nguy hại: được đặt trong dụng cụ đựng chất thải lỏng có nắp đậy kín, có ghi rõ tên loại chất thải đang chứa.
Thu gom chất thải y tế trong phạm vi khuôn viên cơ sở y tế
Thu gom chất thải y tế là quá trình thu thập chất thải y tế từ nguồn phát sinh và đưa đến khu vực tạm thời hoặc nơi xử lý chất thải y tế trong phạm vi cơ sở y tế.
Quá trình thu gom chất thải y tế tại cơ sở y tế được thực hiện theo quy định tại Điều 7 của Thông tư 20/2021/TT-BYT. Chi tiết như sau:
Thu gom chất thải lây nhiễm
a. Cơ sở y tế cần tuân thủ quy định về việc xác định lộ trình và thời gian thu gom chất thải lây nhiễm sao cho phù hợp, nhằm giảm thiểu ảnh hưởng đến khu vực chăm sóc bệnh nhân và các khu vực khác trong cơ sở y tế;
b. Dụng cụ thu gom chất thải phải được đảm bảo kín, không rò rỉ chất thải trong quá trình thu gom;
c. Chất thải lây nhiễm cần được thu gom riêng biệt từ nơi phát sinh đến khu vực tạm thời lưu giữ chất thải trong cơ sở y tế. Trước khi thu gom, túi chứa chất thải cần được buộc kín miệng, thùng chứa chất thải cần có nắp đậy kín;
d. Chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao cần được xử lý sơ bộ gần nơi phát sinh để loại bỏ vi khuẩn bằng thiết bị khử trùng. Đối với cơ sở y tế không có thiết bị khử trùng, trước khi thu gom, túi chứa chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao cần được buộc kín miệng và tiếp tục đặt vào túi chứa chất thải lây nhiễm thứ hai, buộc kín miệng túi và đặt vào thùng chứa chất thải lây nhiễm, bên ngoài thùng cần dán nhãn “CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ LÂY NHIỄM CAO”, sau đó thu gom và lưu giữ riêng tại khu vực lưu giữ chất thải lây nhiễm để xử lý hoặc chuyển giao cho đơn vị có chức năng xử lý theo quy định;
đ. Chất thải lây nhiễm dạng lỏng cần được thu gom vào hệ thống thu gom nước thải y tế của cơ sở y tế và quản lý theo quy định về quản lý nước thải y tế;
e. Tần suất thu gom chất thải lây nhiễm từ nơi phát sinh đến khu vực lưu giữ chất thải trong khuôn viên cơ sở y tế ít nhất một lần mỗi ngày. Đối với các cơ sở y tế có lượng chất thải lây nhiễm phát sinh dưới 05 kg mỗi ngày, chất thải lây nhiễm cần được thu gom ít nhất một lần mỗi ngày, chất thải lây nhiễm sắc nhọn cần được thu gom ít nhất một lần mỗi tháng.
Thu gom chất thải nguy hại không lây nhiễm
a. Chất thải nguy hại không lây nhiễm được tập trung và bảo quản tại khu vực chứa chất thải trong cơ sở y tế;
b. Thiết bị y tế hỏng, vỡ, đã qua sử dụng chứa thủy ngân được thu gom và lưu giữ an toàn trong các hộp nhựa hoặc vật liệu phù hợp để đảm bảo không có rò rỉ hoặc phát tán hơi thủy ngân ra môi trường.
Thu gom các chất thải khác
- Việc thu gom chất thải rắn thông thường bao gồm việc tái chế và phân loại chất thải không thể tái chế được.
- Chất thải lỏng không nguy hại sẽ được thu gom vào hệ thống nước thải của cơ sở y tế và được quản lý theo quy định về xử lý nước thải y tế.
- Khí thải cần được xử lý để loại bỏ vi sinh vật gây bệnh trước khi thải ra môi trường.
- Hệ thống thu gom nước thải phải hoạt động hiệu quả, đảm bảo thu gom toàn bộ lượng nước thải từ cơ sở y tế và tuân thủ quy định về quản lý nước thải.
Chất thải y tế mang nhiều nguy cơ đối với sức khỏe và môi trường, do đó cần quản lý chặt chẽ. Việc phân loại, xử lý và tiêu hủy chất thải y tế đúng cách giúp ngăn chặn lây lan bệnh tật và bảo vệ môi trường. Sự hợp tác giữa các cơ quan, cơ sở y tế và cộng đồng là quan trọng để tạo ra hệ thống y tế an toàn và bền vững, đảm bảo sức khỏe và môi trường cho tương lai.
Tầm quan trọng của việc phân loại chính xác
Việc phân loại chính xác chất thải y tế có ý nghĩa quan trọng trong quản lý và xử lý. Nó giúp:
- Giảm thiểu rủi ro lây nhiễm và ô nhiễm môi trường bằng cách đảm bảo mỗi loại chất thải được xử lý phù hợp.
- Tối ưu hóa chi phí xử lý bằng cách tránh xử lý quá mức đối với chất thải không nguy hại.
- Tuân thủ các quy định pháp lý về quản lý chất thải y tế.
- Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của nhân viên y tế trong việc quản lý chất thải.
Phân loại chính xác là bước đầu tiên trong quy trình quản lý chất thải y tế hiệu quả, đặt nền tảng cho các bước tiếp theo như thu gom, vận chuyển và xử lý an toàn.
Tác hại của chất thải y tế đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng
Chất thải y tế, nếu không được quản lý và xử lý đúng cách, có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Việc hiểu rõ các tác động này là cần thiết để nhận thức được tầm quan trọng của quản lý chất thải y tế hiệu quả.
Ô nhiễm môi trường
Chất thải y tế có thể gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường theo nhiều cách:
- Ô nhiễm đất: Chất thải y tế không được xử lý đúng cách khi chôn lấp có thể thấm vào đất, gây ô nhiễm và làm suy thoái chất lượng đất. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với các chất thải hóa học và dược phẩm.
- Ô nhiễm nước: Khi chất thải y tế thấm vào nguồn nước ngầm hoặc bị xả trực tiếp vào các nguồn nước mặt, nó có thể gây ô nhiễm nghiêm trọng. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh thái thủy sinh mà còn đe dọa nguồn nước uống của con người.
- Ô nhiễm không khí: Việc đốt chất thải y tế không đúng cách có thể thải ra các chất độc hại vào không khí, bao gồm dioxin, furan và các kim loại nặng, góp phần vào ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu.
Rủi ro sức khỏe cho cộng đồng
Chất thải y tế không được quản lý đúng cách có thể gây ra nhiều rủi ro sức khỏe cho cộng đồng:
- Lây lan bệnh truyền nhiễm: Chất thải lây nhiễm có thể chứa các mầm bệnh nguy hiểm như HIV, viêm gan B và C, gây nguy cơ lây lan bệnh cho người tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp.
- Ngộ độc: Tiếp xúc với chất thải hóa học hoặc dược phẩm có thể gây ngộ độc cấp tính hoặc mãn tính.
- Thương tích vật lý: Chất thải sắc nhọn như kim tiêm có thể gây thương tích và tăng nguy cơ lây nhiễm.
- Ảnh hưởng lâu dài: Tiếp xúc lâu dài với một số loại chất thải y tế, đặc biệt là chất thải phóng xạ, có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư và các vấn đề sức khỏe khác.
Tác động đến hệ sinh thái
Chất thải y tế còn gây ra những tác động tiêu cực đến hệ sinh thái:
- Suy giảm đa dạng sinh học: Ô nhiễm từ chất thải y tế có thể làm suy giảm môi trường sống của nhiều loài động thực vật, dẫn đến mất cân bằng sinh thái.
- Tích tụ sinh học: Một số chất độc hại từ chất thải y tế có thể tích tụ trong chuỗi thức ăn, gây ảnh hưởng lâu dài đến các loài động vật và cuối cùng là con người.
- Phá hủy môi trường sống: Việc xử lý chất thải y tế không đúng cách, như đốt ngoài trời hoặc chôn lấp không kiểm soát, có thể làm suy thoái và phá hủy các hệ sinh thái tự nhiên.
Hiểu rõ các tác động này giúp nâng cao ý thức về tầm quan trọng của việc quản lý chất thải y tế một cách có trách nhiệm và bền vững. Đồng thời thúc đẩy việc áp dụng các biện pháp xử lý hiệu quả để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Các phương pháp xử lý chất thải y tế hiện đại
Trong bối cảnh ngày càng nhận thức rõ hơn về tác động của chất thải y tế, các phương pháp xử lý hiện đại đang được phát triển và áp dụng rộng rãi. Những phương pháp này nhằm mục đích giảm thiểu rủi ro môi trường và sức khỏe, đồng thời đảm bảo hiệu quả kinh tế và tuân thủ các quy định pháp lý.
Công nghệ hấp tiệt trùng
Hấp tiệt trùng là một trong những phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất để xử lý chất thải y tế lây nhiễm:
- Nguyên lý hoạt động: Sử dụng hơi nước áp suất cao và nhiệt độ cao (thường từ 121°C đến 134°C) để tiêu diệt vi sinh vật gây bệnh.
- Ưu điểm: An toàn, không tạo ra chất thải độc hại, chi phí vận hành thấp, và có thể xử lý được nhiều loại chất thải khác nhau.
- Hạn chế: Không phù hợp cho chất thải hóa học, dược phẩm hoặc phóng xạ. Cần có quy trình xử lý sau hấp để giảm thể tích chất thải.
Công nghệ vi sóng
Xử lý bằng vi sóng là một phương pháp hiện đại và hiệu quả:
- Cách thức hoạt động: Sử dụng sóng điện từ tần số cao để tạo ra nhiệt, tiêu diệt vi sinh vật trong chất thải.
- Ưu điểm: Hiệu quả cao, thời gian xử lý ngắn, không tạo ra khí thải độc hại.
- Nhược điểm: Chi phí đầu tư ban đầu cao, giới hạn về khối lượng chất thải có thể xử lý mỗi lần.
Xử lý hóa học
Phương pháp này sử dụng các chất khử trùng hóa học để vô hiệu hóa các tác nhân gây bệnh:
- Quy trình: Chất thải được trộn với các chất khử trùng như sodium hypochlorite hoặc peracetic acid.
- Ưu điểm: Hiệu quả đối với nhiều loại vi sinh vật, dễ thực hiện, chi phí thấp.
- Hạn chế: Có thể gây ô nhiễm môi trường nếu không xử lý đúng cách các chất hóa học còn dư, không hiệu quả đối với một số loại chất thải đặc biệt.
Công nghệ plasma
Đây là một trong những phương pháp tiên tiến nhất hiện nay:
- Nguyên lý: Sử dụng plasma nhiệt độ cao để phân hủy chất thải thành các phân tử cơ bản.
- Ưu điểm: Có thể xử lý hầu hết các loại chất thải, bao gồm cả chất thải nguy hại, không tạo ra tro hoặc khí thải độc hại.
- Hạn chế: Chi phí đầu tư và vận hành cao, đòi hỏi kỹ thuật và nhân lực chuyên môn cao.
Việc lựa chọn phương pháp xử lý chất thải y tế phù hợp sẽ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Đồng thời đảm bảo an toàn và tuân thủ các quy định pháp lý. Sự đầu tư vào công nghệ xử lý chất thải y tế hiện đại là một đầu tư cho tương lai bền vững của hệ sinh thái và cộng đồng.
Kết luận
Trên đây là những thông tin về chất thải y tế, tác động của chúng đến môi trường và sức khỏe con người. Cũng như các phương pháp xử lý chất thải y tế hiện đại. Việc quản lý chất thải y tế một cách bền vững và có trách nhiệm là một trong những yếu tố quan trọng để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Hy vọng rằng thông tin trong bài viết từ công ty xử lý rác thải công nghiệp Quang Minh. Sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này và cùng nhau hành động để bảo vệ môi trường và sức khỏe của chúng ta.
Gợi ý dịch vụ liên quan:
Dịch vụ vận chuyển chất thải y tế – xử lý thu gom chuyên nghiệp
