Trong xã hội ngày nay, vấn đề chất thải nông nghiệp đang trở nên ngày càng căng thẳng. Sự tăng sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp đã dẫn đến việc phát sinh một lượng lớn chất thải, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Bài viết này của công ty chất thải công nghiệp Quang Minh sẽ đi vào chi tiết về vấn đề chất thải nông nghiệp và những tác động không tốt mà chúng mang lại.
Chất thải nông nghiệp là gì?
Chất thải nông nghiệp là các loại chất thải phát sinh từ các hoạt động sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm chất thải hữu cơ như phân bón, thức ăn dư thừa và chất hóa học như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ, phân bón hóa học cùng các chất thải khác từ quá trình chế biến và xử lý sản phẩm nông nghiệp. Chất thải nông nghiệp có thể gây ô nhiễm đến môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe của con người và động vật nếu không được xử lý và quản lý một cách hiệu quả.
Các loại chất thải nông nghiệp
Phân loại dựa vào nguồn gốc phát sinh
Chất thải từ nông nghiệp: Đây là loại chất thải xuất phát từ các hoạt động trồng trọt, thu hoạch, canh tác như rơm rạ, lá cây, lá mía, thân ngô, vỏ bao bì thuốc trừ sâu, bao bì phân bón và sản phẩm nông nghiệp hỏng. Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam sản xuất khoảng 47 triệu tấn lương thực nhưng lượng chất thải nông nghiệp thải ra môi trường lớn lên đến 84,5 triệu tấn. Trong đó, hơn 70% rác thải nông nghiệp chưa được xử lý.
Chất thải từ chăn nuôi: Là chất thải phát sinh từ quá trình chăn nuôi, giết mổ, chế biến động vật như phân của gia súc gia cầm, bao bì vỏ thuốc kháng sinh cho vật nuôi,… Thống kê hiện nay cho thấy, trung bình mỗi ngày một con gà thải ra khoảng 0,2kg phân, một con trâu, bò thải ra khoảng 15kg phân, và một con lợn thường thải ra khoảng 1,5kg phân. Từ các hoạt động chăn nuôi ở nước ta mỗi năm, lượng chất thải thường lên đến hàng trăm triệu tấn.
Tuy nhiên, việc xử lý chất thải này tại Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, thường chỉ tập trung, chôn lấp, ủ phân hữu cơ,…
Hiện nay, nhiều nông dân đã sử dụng chất thải từ chăn nuôi như phân để ủ thành phân hữu cơ, dùng làm phân bón cho cây trồng, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường và hướng tới một nền nông nghiệp hữu cơ bền vững.
Phân loại dựa vào đặc tính
Chất thải nông nghiệp thông thường: Đây là tất cả các loại rác phát sinh từ hoạt động sản xuất nông nghiệp thông thường. Từ trồng trọt, bao gồm: Rơm rạ, lá cây, trấu, cỏ,… Đến chăn nuôi, bao gồm: Phân vật nuôi, chế biến thủy hải sản, chất thải do giết mổ vật nuôi,…
Các chất thải này có thể không gây hại hoặc có thành phần gây hại nhưng vẫn nằm trong giới hạn cho phép theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.Chất thải nông nghiệp độc hại: Chất thải nông nghiệp độc hại là loại chất thải chứa các thành phần gây hại cho sức khỏe con người và môi trường, có thể dẫn đến ngộ độc, lây nhiễm hoặc cháy nổ. Một số ví dụ điển hình bao gồm chai lọ, vỏ bao bì thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng,…
Tác động tiêu cực của chất thải nông nghiệp
Ảnh hưởng của chất thải nông nghiệp đối với môi trường
Hiện nay, vấn đề ô nhiễm môi trường vẫn là một thách thức lớn đối với nhiều quốc gia trên toàn cầu. Mặc dù đã có nhiều chính sách quản lý chất thải được áp dụng bởi các cơ quan nhà nước, tuy nhiên việc xử lý chất thải vẫn còn nhiều hạn chế. Điều này dẫn đến tình trạng rác thải vẫn lan tỏa ở nhiều nơi như sông, hồ, và ven đường.
Vấn đề chất thải nông nghiệp gây ra những tác động tiêu cực nào đối với môi trường?
Đầu tiên, chúng gây ô nhiễm không khí: Chất thải từ vật nuôi, thức ăn thừa và đặc biệt là xác chết của vật nuôi nếu không được xử lí đúng cách có thể tạo ra mùi hôi khó chịu. Ngoài ra, việc đốt rơm sau mỗi vụ thu hoạch cũng tạo ra nhiều khí như CO2. Tình trạng này làm gia tăng hiệu ứng nhà kính, gây biến đổi khí hậu và làm cho trái đất ngày càng nóng lên.
Thứ hai, chất thải nông nghiệp gây ô nhiễm môi trường đất: Sử dụng hóa chất trong nông nghiệp như thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học đã gây ra mất cân bằng trong hệ vi sinh đất. Điều này dẫn đến đất trở nên khô cằn hơn và mất đi các chất dinh dưỡng quan trọng. Kết quả là, sản phẩm nông nghiệp không đạt yêu cầu chất lượng mong muốn.
Thứ ba, chất thải nông nghiệp gây ô nhiễm môi trường nước: Nước bị ô nhiễm do sử dụng hóa chất, phân bón, thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và chất thải từ hoạt động nông nghiệp. Nước thải nông nghiệp chứa nhiều chất ô nhiễm như đạm, phosphat, nitrat, thuốc trừ sâu và vi khuẩn gây hại, có thể gây ô nhiễm môi trường nước và ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe con người và động vật sống. Các chuyên gia cho biết tỉ lệ bám dính của hóa chất trên bao bì trung bình là 1,95%.
Tóm lại, việc không xử lý chất thải nông nghiệp đúng cách có thể gây ra tác động tiêu cực lớn tới môi trường, bao gồm ô nhiễm không khí, đất và nước.
Ảnh hưởng của chất thải nông nghiệp đối với sức khỏe con người
Khi tiêu thụ các loại thực phẩm chưa được tẩy rửa sạch như rau củ quả chứa hàm lượng thuốc trừ sâu vượt quá mức cho phép, hoặc thịt đã được tiêm thuốc tăng trọng và kháng sinh, các chất độc hại này sẽ tích tụ trong cơ thể theo thời gian, có thể gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe như bệnh thần kinh, tim mạch và nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Do đó, việc chọn lựa thực phẩm an toàn là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Chúng ta nên ưu tiên chọn những sản phẩm sạch, được sản xuất theo phương pháp hữu cơ hoặc không sử dụng hóa chất độc hại. Đồng thời, cần tăng cường kiến thức và nhận thức về an toàn thực phẩm để có thể đưa ra quyết định thông minh khi mua sắm và tiêu dùng. Bảo vệ sức khỏe là trách nhiệm của chúng ta và việc chọn lựa thực phẩm đóng vai trò quan trọng trong quá trình này.
Trên đây là những thông tin cơ bản về chất thải nông nghiệp hiện nay mà công ty chất thải công nghiệp Quang Minh chia sẻ. Mỗi cá nhân của chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, đóng góp vào việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường do chất thải nông nghiệp.
