Ngành chăn nuôi đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế của đất nước, đóng góp đáng kể vào GDP và tạo việc làm cho người dân. Tuy nhiên, hoạt động chăn nuôi cũng tạo ra một lượng lớn chất thải, đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của chúng ta. Bài viết này của công ty xử lý rác thải công nghiệp Quang Minh sẽ phân tích các khía cạnh của vấn đề này và đề xuất những giải pháp xử lý chất thải chăn nuôi một cách hiệu quả.
Chất thải chăn nuôi là gì?
Chất thải từ chăn nuôi là những loại chất còn lại sau quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng động vật chăn nuôi. Đây bao gồm phân bã, nước thải, thức ăn dư thừa, bã hèm, chất thải từ chuồng trại, lông, da và các chất thải khác. Nếu không được xử lý một cách hiệu quả, chất thải từ hoạt động chăn nuôi có thể gây ô nhiễm môi trường.
Vấn đề nan giải của chất thải chăn nuôi
Chất thải từ ngành chăn nuôi đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng đối với cả ngành chăn nuôi và môi trường. Dưới đây là một số khía cạnh quan trọng của vấn đề này là:
Khối lượng chất thải lớn
Trong giai đoạn từ 2018 đến 2022, ngành chăn nuôi đã thải ra môi trường trung bình 61 triệu tấn chất thải mỗi năm, gồm chất thải hữu cơ và hóa học. Xử lý một lượng chất thải lớn như vậy đòi hỏi công nghệ và hạ tầng phức tạp, đồng thời cần đầu tư kinh phí và tài nguyên đáng kể.
Trong tổng số 61 triệu tấn chất thải từ các loại động vật nuôi chính, có 40% từ bò, 34% từ lợn, 21% từ trâu và 6% từ gia cầm. Trong tổng số 304 triệu tấn nước thải, hơn 84% đến từ chăn nuôi lợn.
Ô nhiễm nước và môi trường
Chất thải từ chăn nuôi, bao gồm phân bón và nước thải, chứa các hợp chất hữu cơ, nitrat, phosphate và vi khuẩn gây bệnh. Việc rò rỉ và xả thải không đúng cách có thể dẫn đến ô nhiễm nguồn nước và suy thoái môi trường, ảnh hưởng tiêu cực đến sinh vật trong hệ sinh thái nước.
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm ngành chăn nuôi Việt Nam thải ra môi trường trung bình 61 triệu tấn chất thải, chỉ có 25% được sử dụng làm phân bón hữu cơ, phần còn lại được xả thải trực tiếp ra môi trường.
Theo FAO, chất thải từ gia súc trên toàn cầu tạo ra 65% lượng Nitơ oxit (N2O) ở trong khí quyển, loại khí này có khả năng hấp thụ năng lượng mặt trời cao gấp 296 lần so với CO2, góp phần vào hiệu ứng nhà kính và biến đổi khí hậu.
Ô nhiễm đất và không khí
Chất thải từ chăn nuôi có thể làm cho đất trở nên axit, giảm khả năng sản xuất nông nghiệp. Ngoài ra, quá trình phân hủy cũng có thể tạo ra các khí độc hại như NH3, CH4 và H2S, …Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, khoảng 20% diện tích đất nông nghiệp tại Việt Nam hiện đang gặp vấn đề ô nhiễm do chất thải từ chăn nuôi, gây giảm độ pH của đất từ mức 6,5 xuống còn 5,5.
Tác động của mùi hương và tiếng ồn
Mùi hôi từ chất thải chăn nuôi thường phát ra từ phân bã, nước tiểu, thức ăn dư thừa của gia súc, gia cầm. Mùi này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người, đặc biệt là đường hô hấp.
Người làm chăn nuôi thường xuyên tiếp xúc với mùi hôi từ chất thải, có nguy cơ cao mắc các bệnh về đường hô hấp như là viêm mũi dị ứng, viêm xoang cấp, viêm xoang mãn tính,… Người dân sống gần khu vực chuồng trại cũng có thể bị ảnh hưởng bởi mùi hôi này, gây ra các triệu chứng như khó thở, ho, hắt hơi,…
Khó khăn trong việc thu gom và xử lý
Việc thu gom và xử lý chất thải chăn nuôi thường đòi hỏi kiến thức chuyên môn, công nghệ và quy trình phức tạp. Người làm chăn nuôi cần được hướng dẫn đúng cách để thực hiện các biện pháp xử lý chất thải an toàn và hiệu quả.
Sự phụ thuộc vào hóa chất
Trong một số trường hợp, người làm chăn nuôi sử dụng hóa chất để xử lý chất thải, tuy nhiên sự lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách có thể gây ra tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người.
Các giải pháp xử lý chất thải chăn nuôi hiệu quả hiện nay
Việc xử lý chất thải từ ngành chăn nuôi là một vấn đề quan trọng để giảm tác động tiêu cực lên môi trường. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến nhất để xử lý chất thải:
- Xử lý và tái chế phân bón hữu cơ: Phân bón hữu cơ từ chất thải chăn nuôi có thể được sử dụng để nuôi cây trồng. Quá trình này yêu cầu việc phân loại, phân hủy và xử lý các chất gây ô nhiễm.
- Sử dụng hệ thống phân huỷ sinh học: Hệ thống này giúp phân giải chất thải hữu cơ trong nước thải chăn nuôi và tạo ra khí methane và nước xử lý có thể tái sử dụng.
- Xử lý và tái chế bã chất thải: Bã chất thải như cỏ khô, rơm, cám từ chăn nuôi có thể được sử dụng để sản xuất nhiên liệu sinh học hoặc phân bón hữu cơ.
- Sử dụng công nghệ xử lý hiện đại: Công nghệ như hệ thống quản lý phân huỷ anaerobic, lò đốt sinh khối giúp giảm tác động của chất thải chăn nuôi lên môi trường.
- Thúc đẩy chăn nuôi bền vững: Nâng cao phương pháp chăn nuôi bền vững như chăn nuôi hữu cơ, hợp tác xã chăn nuôi để giảm sự phụ thuộc vào hóa chất.
Để áp dụng các phương pháp hiệu quả, cần phải xem xét tính chất của chất thải, quy mô chăn nuôi, điều kiện kỹ thuật và khả năng tài chính. Sự hợp tác giữa nhà nước, tổ chức nghiên cứu và ngành công nghiệp chăn nuôi là rất quan trọng để đạt được tiến bộ trong việc xử lý chất thải chăn nuôi. Hy vọng rằng qua bài viết này của công ty xử lý rác thải công nghiệp Quang Minh, bạn đã hiểu rõ hơn về chất thải chăn nuôi rồi nhé.
